Ons jongetje in Teheran

Eén ding had ik me voorgenomen bij mijn nachtelijke aankomst op de luchthaven in Teheran: ik zou me niet laten afzetten door gewiekste taxichauffeurs. Doorgaans ben ik in het buitenland vrij goed in het afslaan van financieel gedreven interesse met de volgende strategie: ik kijk stoïcijns voor me uit, met een blik alsof ik me verveel en dit al veel te vaak heb gedaan. Je kunt er dan wel uitzien als een buitenlander, maar meestal ben je pas de sigaar als de angstdruppels van je voorhoofd rollen en je zoekend om je heen blijft kijken.

Ook bij aankomst in Iran was dit Plan A. Alleen die backpack… Het lijkt wel alsof die enorme tas je gezicht per definitie al in een plooi van onzekerheid trekt. Als medewerkers van een Apple Store bij een eenzame klant verlegden de taxichauffeurs hun aandacht naar de backpack. En vervolgens naar de zoekende toerist die eronder liep.

Gewoon doorlopen. Doen alsof je naar de wc gaat. Je wil eerst nog een simkaart kopen. Of geld wisselen. De eerste vier ‘hello, taxi’s’ werden afgewimpeld. Maar de tweede schil taxichauffeurs was vriendelijker, en daardoor gevaarlijker. Mijn excuses om niet op hun aanbiedingen in te gaan werden steeds minder overtuigend. Bovendien had een mannetje zich al aan me vastgeklampt en natuurlijk had hij voor alles een oplossing. Hij liep wel even mee naar het wisselkantoor. Dat ik niet op straat wilde wisselen – wat ik me had voorgenomen – begreep hij natuurlijk helemaal. Wilde ik eerst even rustig rondkijken? Prima, dan liep hij toch gewoon met je mee?

In Iran ben je al snel multimiljonair. Voor 300 euro krijg je zo’n 40.000.000 rial.

Amper vijf minuten later stond ik geld te wisselen bij dezelfde chauffeur. De hele transactie, twintig euro, verliep volgens de officiële wisselkoers die nog werd gecontroleerd met een wisselkoers-app op mijn telefoon. Geen enkel probleem en ik had me niet laten afzetten, voor zover ik begreep. Ik plofte neer op de achterbank van de taxi en ik ging tijdens de nachtelijke rit naar het centrum van Teheran nog eens na wat er zojuist nu precies was gebeurd. Had ik geen stap over het hoofd gezien tijdens het wisselen? Had ik überhaupt al mijn bagage nog? En hoe laat was het eigenlijk? Die laatste twee vragen waren snel te beantwoorden. De eerste kostte me meer tijd.

Iran kent (minimaal) twee wisselkoersen van dezelfde munt. Je hebt de officiële koers. Die wordt gehanteerd door banken, in wisselkoers-apps, op luchthavens en door iedereen die gemakkelijk geld wil verdienen aan naïeve toeristen (1 euro is ongeveer 48.000 rial). En je hebt de free market-koers, die voor buitenlanders veel voordeliger is (1 euro is ongeveer 130.000 rial). Die koers vormt de standaard in de stad, bij wisselkantoren en bij minder naïeve toeristen. Ik had twintig euro ingewisseld voor een fooitje en had me laten beetnemen, ondanks mijn goede voornemens. Het grote avontuur was begonnen en voelde me een jongetje in het enorme Teheran.